วิตามิน B เป็นกลุ่มของวิตามินที่ละลายในน้ำ ร่างกายไม่สามารถผลิตเองได้ จึงต้องได้รับจากอาหารเป็นหลัก วิตามิน B มีความสำคัญต่อการทำงานของระบบประสาท ระบบย่อยอาหาร ระบบหัวใจและหลอดเลือด และระบบภูมิคุ้มกัน
หากร่างกายขาดวิตามิน B อาจทำให้เกิดอาการต่างๆ ดังต่อไปนี้
อาการอ่อนเพลีย
อาการอ่อนเพลียเป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้ที่ขาดวิตามิน B เกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถผลิตพลังงานได้อย่างเพียงพอ เนื่องจากวิตามิน B จำเป็นสำหรับกระบวนการเผาผลาญอาหาร
อาการอ่อนเพลียอาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา แต่มักเกิดขึ้นในช่วงเช้าหรือบ่าย โดยอาจมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ เบื่ออาหาร ท้องผูก
อาการชาตามปลายมือปลายเท้า
อาการชาตามปลายมือปลายเท้าเกิดจากการที่เส้นประสาททำงานผิดปกติ เนื่องจากวิตามิน B จำเป็นสำหรับการทำงานของเส้นประสาท
อาการชาอาจเกิดขึ้นที่นิ้วมือ นิ้วเท้า มือ เท้า หรือบริเวณอื่นๆ ของร่างกาย โดยอาจมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น รู้สึกเสียวแปลบหรือรู้สึกเหมือนมีเข็มตำ
อาการปากนกกระจอก
อาการปากนกกระจอกเกิดจากการที่ริมฝีปากแห้งแตก เนื่องจากวิตามิน B จำเป็นสำหรับการรักษาสุขภาพของผิวหนังและเยื่อบุ
อาการปากนกกระจอกมักพบที่มุมปาก โดยอาจมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ริมฝีปากแห้ง ลอก แตก
อาการท้องผูก
อาการท้องผูกเกิดจากการที่ระบบย่อยอาหารทำงานผิดปกติ เนื่องจากวิตามิน B จำเป็นสำหรับการทำงานของระบบย่อยอาหาร
อาการท้องผูกอาจเกิดขึ้นได้บ่อยขึ้น อุจจาระแข็ง ถ่ายยาก
อาการผื่นผิวหนัง
อาการผื่นผิวหนังเกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ เนื่องจากวิตามิน B จำเป็นสำหรับการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
อาการผื่นผิวหนังอาจมีลักษณะต่างๆ กันไป เช่น ผื่นคัน ผื่นแดง ผื่นบวม
นอกจากนี้ การขาดวิตามิน B อาจทำให้เกิดอาการอื่นๆ ได้อีก เช่น ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ท้องอืด คลื่นไส้ อาเจียน ภาวะโลหิตจาง ภาวะซึมเศร้า และความจำเสื่อม
หากมีอาการที่อาจบ่งบอกถึงการขาดวิตามิน B ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อรับคำแนะนำในการดูแลตนเองอย่างเหมาะสม
วิธีป้องกันไม่ให้ร่างกายขาดวิตามิน B
วิธีป้องกันไม่ให้ร่างกายขาดวิตามิน B คือ การรับประทานอาหารที่หลากหลายและอุดมไปด้วยวิตามิน B แหล่งอาหารที่มีวิตามิน B สูง ได้แก่
- ข้าวกล้อง
- ถั่วต่างๆ
- ธัญพืชต่างๆ
- ผักใบเขียว
- ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่
- ไข่
- เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน
- นมและผลิตภัณฑ์จากนม
นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และยาบางชนิดที่อาจทำให้ร่างกายขาดวิตามิน B ได้
