“เบาหวาน” เกิดขึ้นได้ยังไง

โรคเบาหวาน เป็นโรคที่เกิดจากการที่ระดับน้ำตาลในเลือดสูงผิดปกติ โดยปกติแล้วน้ำตาลในเลือดจะถูกควบคุมโดยฮอร์โมนอินซูลิน ซึ่งผลิตโดยตับอ่อน อินซูลินทำหน้าที่เป็นตัวนำน้ำตาลจากกระแสเลือดเข้าสู่เซลล์ต่างๆ ของร่างกาย เพื่อใช้เป็นพลังงาน

โรคเบาหวานแบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลักๆ คือ

• เบาหวานชนิดที่ 1 เกิดจากร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้ เนื่องจากเซลล์ตับอ่อนถูกทำลายโดยภูมิคุ้มกันของร่างกาย เบาหวานชนิดนี้มักพบในเด็กหรือวัยรุ่น
• เบาหวานชนิดที่ 2 เกิดจากร่างกายผลิตอินซูลินได้น้อยลง หรืออินซูลินทำงานได้ไม่มีประสิทธิภาพ เบาหวานชนิดนี้มักพบในผู้ใหญ่

นอกจากนี้ ยังมีโรคเบาหวานชนิดอื่น ๆ เช่น เบาหวานขณะตั้งครรภ์ เบาหวานที่เกิดจากภาวะดื้ออินซูลิน เป็นต้น

สาเหตุของโรคเบาหวานชนิดที่ 1

สาเหตุของโรคเบาหวานชนิดที่ 1 ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าเกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรมร่วมกับปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม เช่น การติดเชื้อไวรัส เป็นต้น

ปัจจัยทางพันธุกรรม พบว่าผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1 มักมีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวานชนิดที่ 1 หรือมียีนที่เกี่ยวข้องกับโรคเบาหวานชนิดที่ 1

ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม พบว่าการติดเชื้อไวรัสบางชนิด เช่น ไวรัส Coxsackie B4, Cytomegalovirus, Epstein-Barr virus เป็นต้น อาจกระตุ้นให้เกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 1 ในผู้ที่มียีนเสี่ยง

สาเหตุของโรคเบาหวานชนิดที่ 2

สาเหตุของโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน เช่น พันธุกรรม น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น การออกกำลังกายน้อย อาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง เป็นต้น

ปัจจัยทางพันธุกรรม พบว่าผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มักมีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 หรือมียีนที่เกี่ยวข้องกับโรคเบาหวานชนิดที่ 2

น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น พบว่าผู้ที่น้ำหนักตัวเกินหรือเป็นโรคอ้วน มีความเสี่ยงเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 เพิ่มขึ้น

การออกกำลังกายน้อย พบว่าผู้ที่ออกกำลังกายน้อย มีความเสี่ยงเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 เพิ่มขึ้น

อาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง พบว่าผู้ที่รับประทานอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง มีความเสี่ยงเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 เพิ่มขึ้น

อาการของโรคเบาหวาน

อาการของโรคเบาหวานที่พบได้บ่อย ได้แก่

• ปัสสาวะบ่อย
• กระหายน้ำบ่อย
• อ่อนเพลีย
• น้ำหนักลด
• ตาพร่ามัว
• แผลหายช้า
• การติดเชื้อบ่อย

หากมีอาการเหล่านี้ ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างถูกต้อง

การรักษาโรคเบาหวาน

การรักษาโรคเบาหวานขึ้นอยู่กับชนิดของโรคเบาหวาน เบาหวานชนิดที่ 1 จำเป็นต้องรักษาด้วยการใช้อินซูลินฉีดเข้าใต้ผิวหนัง เบาหวานชนิดที่ 2 สามารถรักษาได้ด้วยการควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย และยารับประทาน

การควบคุมอาหารและออกกำลังกาย

การควบคุมอาหารและออกกำลังกายเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานทุกชนิด การควบคุมอาหารควรเน้นรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน จะช่วยให้ร่างกายควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดี

ภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน

หากผู้ป่วยโรคเบาหวานไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคไตวาย โรคตาบอด โรคประสาท เป็นต้น

ภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวานสามารถป้องกันได้หรือบรรเทาความรุนแรงลงได้ด้วยการคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ