โรคมือเท้าปาก (Hand-Foot-Mouth Disease) เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากเชื้อไวรัส ส่วนใหญ่พบในเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 5 ปี อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่ มีไข้ เจ็บคอ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ร่วมกับมีผื่นแดงหรือตุ่มน้ำใสขึ้นตามฝ่ามือ ฝ่าเท้า ง่ามนิ้วมือ ง่ามนิ้วเท้า และอาจพบในบริเวณปาก ลำคอ ทวารหนัก หรืออวัยวะเพศ
โรคมือเท้าปากสามารถติดต่อกันได้ผ่านการสัมผัสสารคัดหลั่งจากผู้ป่วย เช่น น้ำมูก น้ำลาย น้ำจากตุ่มน้ำ หรือการสัมผัสกับสิ่งของที่ปนเปื้อนสารคัดหลั่งจากผู้ป่วย เช่น ของเล่น ผ้าเช็ดหน้า แก้วน้ำ เป็นต้น
โรคมือเท้าปากมักหายได้เองภายใน 7-10 วัน โดยไม่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง แต่หากเด็กมีอาการรุนแรงหรือมีภาวะแทรกซ้อนดังต่อไปนี้ ควรรีบพาไปพบแพทย์โดยด่วน
- ไข้สูงเกิน 39 องศาเซลเซียส
- ดื่มน้ำได้น้อย
- ซึม ไม่ร่าเริง
- หายใจลำบาก
- คอบวม
- ชัก
- มือเท้าชา
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
วิธีรักษาโรคมือเท้าปากในปัจจุบันยังไม่มียาเฉพาะ แต่สามารถรักษาตามอาการได้ เช่น
- ยาลดไข้
- ยาแก้ปวด
- ยาแก้อักเสบ
- ยาชาเฉพาะที่สำหรับแผลในปาก
- น้ำเกลือแร่สำหรับชดเชยภาวะขาดน้ำ
นอกจากนี้ ผู้ปกครองควรดูแลเด็กดังนี้
- ให้เด็กพักผ่อนให้เพียงพอ
- ดื่มน้ำให้มากๆ
- รับประทานอาหารอ่อนๆ ย่อยง่าย
- ล้างมือให้สะอาดบ่อยๆ
- แยกเด็กป่วยออกจากเด็กปกติ
การป้องกันโรคมือเท้าปากสามารถทำได้ดังนี้
- ล้างมือให้สะอาดบ่อยๆ โดยใช้สบู่และน้ำ หรือเจลล้างมือที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์อย่างน้อย 20 วินาที
- ไม่ใช้ของเล่นหรือสิ่งของร่วมกับผู้อื่น
- สอนเด็กไม่ให้เอามือเข้าปาก จมูก หรือตา
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย
โรคมือเท้าปากเป็นโรคติดต่อที่พบได้บ่อยในเด็กเล็ก ผู้ปกครองควรหมั่นสังเกตอาการของเด็ก หากพบว่ามีอาการผิดปกติ ควรรีบพาไปพบแพทย์โดยด่วน
