เบาหวานขึ้นตาเกิดจากการมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน ส่งผลให้หลอดเลือดในจอประสาทตาเสื่อม โดยหลอดเลือดในจอประสาทตาจะทำหน้าที่นำสารอาหารและออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์ประสาทตา ซึ่งมีหน้าที่ในการมองเห็น เมื่อหลอดเลือดในจอประสาทตาเสื่อม จะทำให้เซลล์ประสาทตาได้รับสารอาหารและออกซิเจนไม่เพียงพอ ส่งผลให้เซลล์ประสาทตาตายลง ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางสายตาต่างๆ ตามมา
ภาวะแทรกซ้อนทางสายตาที่อาจเกิดขึ้นจากเบาหวานขึ้นตา ได้แก่
- เบาหวานขึ้นจอประสาทตาระยะเริ่มต้น ในระยะเริ่มต้น ผู้ป่วยอาจไม่มีอาการใดๆ แต่อาจพบจุดเลือดออกหรือจุดไขมันในจอประสาทตาได้ หากปล่อยทิ้งไว้ อาจพัฒนาไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงขึ้นได้
- เบาหวานขึ้นจอประสาทตาระยะรุนแรง ในระยะนี้ ผู้ป่วยอาจมีอาการมองเห็นไม่ชัด มองเห็นภาพบิดเบี้ยว หรือเห็นภาพมืดเป็นบางจุด หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้ตาบอดได้
- เบาหวานขึ้นจอประสาทตาชนิดจอประสาทตาเสื่อม ภาวะนี้เกิดจากการที่หลอดเลือดในจอประสาทตาเสื่อมอย่างรุนแรง จนไม่สามารถนำสารอาหารและออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์ประสาทตาได้ ส่งผลให้เซลล์ประสาทตาตายลง ทำให้เกิดภาวะตาบอดได้
- เบาหวานขึ้นจอประสาทตาชนิดจอประสาทตาลอก ภาวะนี้เกิดจากการที่หลอดเลือดใหม่ที่ผิดปกติในจอประสาทตาเจริญขึ้นอย่างรวดเร็ว จนดึงรั้งและทำให้จอประสาทตาหลุดลอกออกมา ส่งผลให้ผู้ป่วยสูญเสียการมองเห็นอย่างฉับพลัน
ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดเบาหวานขึ้นตา ได้แก่
- ระยะเวลาที่เป็นโรคเบาหวานนานขึ้น
- ระดับน้ำตาลในเลือดสูง
- ความดันโลหิตสูง
- ไขมันในเลือดสูง
- ประวัติครอบครัวเป็นโรคเบาหวานขึ้นตา
- การสูบบุหรี่
- การตั้งครรภ์
หากผู้ป่วยเบาหวานมีอาการมองเห็นไม่ชัด มองเห็นภาพบิดเบี้ยว หรือเห็นภาพมืดเป็นบางจุด ควรรีบไปพบจักษุแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนทางสายตาที่รุนแรงและอาจทำให้ตาบอดได้
การรักษาเบาหวานขึ้นตาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค โดยทั่วไปแล้ว แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ซึ่งจะช่วยให้อาการของเบาหวานขึ้นตาดีขึ้นได้ นอกจากนี้ แพทย์อาจพิจารณาให้การรักษาอื่นๆ เพิ่มเติม ได้แก่
- การให้ยาหยอดตาหรือยารับประทานเพื่อลดความดันในตา
- การรักษาด้วยเลเซอร์เพื่อปิดหลอดเลือดที่ผิดปกติในจอประสาทตา
- การผ่าตัดจอประสาทตาเพื่อแก้ไขภาวะแทรกซ้อนของเบาหวานขึ้นตา
ผู้ป่วยเบาหวานสามารถลดความเสี่ยงต่อการเกิดเบาหวานขึ้นตาได้ โดยการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และเลิกสูบบุหรี่
