เด็กอ้วน คือ เด็กที่มีน้ำหนักเกินหรือมีไขมันสะสมมากเกินไปเมื่อเทียบกับเด็กในวัยเดียวกันและเพศเดียวกัน เกณฑ์การวัดภาวะอ้วนในเด็กใช้ค่าดัชนีมวลกาย (Body Mass Index: BMI) โดยเด็กที่มี BMI มากกว่าค่ามาตรฐานที่กำหนดไว้สำหรับเด็กในวัยและเพศเดียวกัน ถือว่ามีภาวะอ้วนหรือน้ำหนักเกินสาเหตุของเด็กอ้วนสาเหตุของเด็กอ้วนมีหลายปัจจัย ดังนี้
- พันธุกรรม เด็กที่มีพ่อแม่หรือญาติพี่น้องเป็นโรคอ้วน มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคอ้วนเช่นกันพฤติกรรมการกิน เด็กที่รับประทานอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง รับประทานอาหารที่มากเกินไป หรือรับประทานอาหารจุกจิก มีโอกาสเป็นโรคอ้วนมากขึ้นพฤติกรรมการไม่ออกกำลังกาย เด็กที่ขาดการเคลื่อนไหวหรือออกกำลังกายน้อย มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคอ้วนมากขึ้นปัจจัยอื่นๆ เช่น โรคบางอย่าง เช่น โรคต่อมไร้ท่อ โรคทางจิตเวช การใช้ยาบางชนิด เป็นต้น
ภาวะแทรกซ้อนของเด็กอ้วนเด็กอ้วนมีความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ มากมาย เช่น
- โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน โรคหัวใจล้มเหลวโรคเบาหวานโรคข้ออักเสบโรคมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูกภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น ภาวะนอนกรน ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โรคนิ่วในถุงน้ำดี โรคกรดไหลย้อน
วิธีคุมน้ำหนักในเด็กวิธีคุมน้ำหนักในเด็ก มีดังนี้
- ควบคุมอาหาร โดยให้ลูกกินอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง เช่น อาหารฟาสต์ฟู้ด ขนมหวาน น้ำอัดลม เป็นต้นออกกำลังกาย โดยให้ลูกออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 วัน วันละ 30 นาที กิจกรรมที่เด็กสามารถทำได้ เช่น วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน เล่นกีฬา เป็นต้นปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยให้ลูกหลีกเลี่ยงการนั่งดูโทรทัศน์ เล่นไอแพด หรือเล่นเกมเป็นเวลานานๆ แทนที่จะให้ทำกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหว
เคล็ดลับในการคุมน้ำหนักในเด็ก
- เริ่มจากปรับพฤติกรรมการกินของลูก โดยให้ลูกกินอาหารในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากจนเกินไป และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูงให้ลูกมีส่วนร่วมในการเลือกซื้อและเตรียมอาหาร จะช่วยให้ลูกมีความสนใจในการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์จัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม โดยให้ลูกมีกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวสม่ำเสมอ แทนที่จะให้นั่งดูโทรทัศน์ เล่นไอแพด หรือเล่นเกมเป็นเวลานานๆให้กำลังใจและสนับสนุนลูก จะช่วยให้ลูกมีแรงจูงใจในการลดน้ำหนัก
ภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็กภาวะหัวใจล้มเหลว คือ ภาวะที่หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้อย่างเพียงพอ ส่งผลให้เกิดอาการเหนื่อยล้า หายใจไม่อิ่ม บวมตามแขนขา และน้ำหนักขึ้นอย่างรวดเร็วภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็ก เป็นหนึ่งในโรคที่เด็กอ้วนมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิด เนื่องจากเด็กอ้วนมีปริมาณไขมันสะสมในร่างกายมากเกินไป ส่งผลให้หัวใจต้องทำงานหนักขึ้นในการสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกาย ในระยะยาวอาจทำให้หัวใจเสื่อมสภาพและไม่สามารถทำงานได้ตามปกติอาการของภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็กอาการของภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็ก ได้แก่
- เหนื่อยง่ายหายใจไม่อิ่มบวมตามแขนขาน้ำหนักขึ้นอย่างรวดเร็วเบื่ออาหารรู้สึกเหนื่อยล้านอนกรนภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
การวินิจฉัยภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็กแพทย์จะทำการวินิจฉัยภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็ก โดยพิจารณาจากอาการ ประวัติทางการแพทย์ และการตรวจร่างกาย นอกจากนี้ อาจใช้การตรวจอื่นๆ เพิ่มเติม เช่น การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) การตรวจอัลตราซาวนด์หัวใจ การตรวจเอกซเรย์ทรวงอก เป็นต้นการรักษาภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็กการรักษาภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็ก มีดังนี้
- การรักษาตามสาเหตุ เช่น หากภาวะหัวใจล้มเหลวเกิดจากโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด แพทย์จะทำการแก้ไขความพิการของหัวใจการใช้ยา เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาขยายหลอดเลือด ยาลดความดันโลหิตการผ่าตัด เช่น การผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจ การผ่าตัดซ่อมแซมหัวใจ
การป้องกันภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็กการป้องกันภาวะหัวใจล้มเหลวในเด็ก สามารถทำได้ดังนี้
- ควบคุมน้ำหนักในเด็กไม่ให้อ้วนรับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
