โรคสายตาขี้เกียจ (Amblyopia) คือ ภาวะที่เด็กมีระดับการมองเห็นผิดปกติ กล่าวคือ การที่ตาข้างใดข้างหนึ่งมองเห็นได้ไม่ดี หรือเห็นได้ไม่ชัดเท่าอีกข้างหนึ่ง ซึ่งดวงตาข้างที่มองเห็นไม่ชัดนั้นเกิดจากการสูญเสียพัฒนาการการมองเห็น โดยเราจะเรียกว่า ตาขี้เกียจโรคสายตาขี้เกียจเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในเด็ก พบได้ประมาณ 2-4% ของเด็กทั่วโลก โรคนี้มักพบได้ในช่วงวัยเด็กก่อนอายุ 7 ปี เนื่องจากเป็นช่วงวัยที่พัฒนาการการมองเห็นกำลังเจริญเติบโต สาเหตุของโรคสายตาขี้เกียจมีดังนี้
- สายตาผิดปกติ เช่น สายตาสั้น สายตายาว ตาเอียง ตาเหล่โรคตา เช่น ต้อกระจก จอประสาทตาเสื่อมโรคทางระบบประสาท เช่น สมองพิการ
อาการของโรคสายตาขี้เกียจอาการของโรคสายตาขี้เกียจอาจไม่ชัดเจนหรือสังเกตได้ยากในเด็กเล็ก พ่อแม่จึงควรพาเด็กไปตรวจสายตาเป็นประจำตั้งแต่อายุ 3 เดือนขึ้นไป เพื่อตรวจหาความผิดปกติตั้งแต่เนิ่นๆ อาการของโรคสายตาขี้เกียจที่อาจพบได้ ได้แก่
- เด็กมองภาพซ้อนเด็กเอียงศีรษะหรือหลับตาข้างหนึ่งเวลามองเด็กเดินชนสิ่งของบ่อยๆเด็กเรียนหนังสือไม่เก่ง
การรักษาโรคสายตาขี้เกียจ
การรักษาโรคสายตาขี้เกียจควรเริ่มตั้งแต่อายุ 3-7 ปี โดยการรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรค ดังนี้
- สายตาผิดปกติ เช่น สายตาสั้น สายตายาว ตาเอียง ตาเหล่ จะได้รับการรักษาด้วยการใส่แว่นตาหรือผ่าตัดแก้ไขสายตาโรคตา เช่น ต้อกระจก จอประสาทตาเสื่อม จะได้รับการรักษาตามโรคนั้นๆโรคทางระบบประสาท เช่น สมองพิการ จะได้รับการรักษาตามโรคนั้นๆ
นอกจากการรักษาตามสาเหตุแล้ว การรักษาโรคสายตาขี้เกียจอีกวิธีหนึ่งคือ การปิดตาข้างที่ดี เพื่อให้ตาข้างที่มองเห็นไม่ชัดได้ทำงานมากขึ้น ระยะเวลาในการปิดตาจะขึ้นอยู่กับอายุของเด็ก โดยเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี ปิดตาข้างที่ดีวันละ 2-3 ชั่วโมง เด็กอายุ 3-7 ปี ปิดตาข้างที่ดีวันละ 4-6 ชั่วโมงการปิดตาข้างที่ดีอาจทำให้เด็กรู้สึกไม่สบายใจหรือร้องไห้ได้ พ่อแม่จึงควรอธิบายให้เด็กเข้าใจถึงความจำเป็นของการรักษา และควรให้กำลังใจเด็กในระหว่างการรักษาการป้องกันโรคสายตาขี้เกียจวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันการเกิดโรคสายตาขี้เกียจคือ การพาเด็กไปตรวจสายตาเป็นประจำตั้งแต่อายุ 3 เดือนขึ้นไป เพื่อตรวจหาความผิดปกติตั้งแต่เนิ่นๆ นอกจากนี้ พ่อแม่ควรดูแลสุขภาพตาของเด็กให้แข็งแรง ดังนี้
- หลีกเลี่ยงการปล่อยให้เด็กดูโทรทัศน์หรือเล่นโทรศัพท์มือถือในระยะใกล้พาเด็กออกไปเล่นกลางแจ้งเพื่อให้ดวงตาได้มองเห็นวัตถุที่อยู่ไกลๆให้ลูกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสายตา เช่น ผักใบเขียว ผลไม้ที่มีวิตามินเอ ซี อี
โรคสายตาขี้เกียจเป็นภาวะที่รักษาได้ หากได้รับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ เด็กจะสามารถมองเห็นได้ปกติ แต่หากปล่อยทิ้งไว้นานเกินไป เด็กอาจสูญเสียการมองเห็นถาวรได้ ดังนั้น พ่อแม่จึงควรใส่ใจดูแลสุขภาพตาของเด็กอย่างใกล้ชิด
