ตำนานที่กล่าวถึงพระประวัติของพระแม่คงคามีมากมาย ตำนานที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือตำนานที่พระแม่คงคาถูกปล่อยลงมายังโลกโดยพระศิวะเพื่อชำระล้างบาปของกษัตริย์ภาลี
กษัตริย์ภาลีเป็นกษัตริย์แห่งนครหัสตินาปุระ เป็นโอรสของพระเจ้าอสูระหิรัณยักษ์และนางสุชาดา กษัตริย์ภาลีเป็นกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่และทรงพลัง แต่พระองค์ก็เป็นคนชั่วร้ายที่ทำการเบียดเบียนราษฎร พระองค์ได้สังหารพระเวสสันดรและพระนางมัทรี และยึดครองกรุงศรีอยุธยาไว้
พระเวสสันดรและพระนางมัทรีเป็นกษัตริย์และราชินีแห่งกรุงศรีอยุธยา พระองค์ทั้งสองทรงเป็นกษัตริย์ผู้ทรงธรรมและเปี่ยมด้วยเมตตา แต่พระองค์ทั้งสองได้ถูกกษัตริย์ภาลีสังหารอย่างโหดเหี้ยม พระเวสสันดรได้อธิษฐานขอให้พระแม่คงคาลงมายังโลกเพื่อชำระล้างบาปของกษัตริย์ภาลี
พระศิวะทรงได้ยินคำอธิษฐานของพระเวสสันดร จึงทรงปล่อยพระแม่คงคาลงมายังโลก พระแม่คงคาตกลงมาจากสวรรค์ด้วยความเร็วสูง ทำให้เกิดกระแสน้ำวนขนาดใหญ่ที่ดูดกลืนทุกอย่างที่ขวางหน้า จนกระทั่งมาถึงเทือกเขาหิมาลัย
พระแม่คงคาตกลงมากระทบกับภูเขาหิมาลัยอย่างแรง ทำให้เกิดคลื่นยักษ์ซัดภูเขาหิมาลัยจนทลายลงมา พระแม่คงคาจึงตกลงสู่โลกและไหลลงสู่มหาสมุทรอินเดีย
กระแสน้ำของพระแม่คงคาไหลไปอย่างรวดเร็วและกว้างใหญ่ไพศาล แม่น้ำคงคาไหลผ่านดินแดนต่างๆ ในอินเดียและบังกลาเทศ แม่น้ำคงคาเป็นแม่น้ำสายหลักของอินเดียและบังกลาเทศ หล่อเลี้ยงผู้คนและพืชพรรณในบริเวณนั้น
พระแม่คงคาได้รับการบูชาในรูปของเทวีผู้ทรงพลังและงดงาม พระนางทรงมีพระวรกายสีขาวบริสุทธิ์ สวมเครื่องประดับอัญมณีมีค่ามากมาย ทรงสวมมาลัยดอกไม้ และทรงถือดอกบัว พระนางประทับบนหลังมกร ซึ่งเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ในศาสนาฮินดู
ชาวฮินดูเชื่อว่าพระแม่คงคาเป็นเทวีที่ทรงเมตตาและช่วยเหลือผู้คน พระนางจะช่วยประทานความบริสุทธิ์ ความสุข และความเจริญรุ่งเรืองแก่ผู้ที่บูชาพระองค์ ชาวฮินดูจึงนิยมเดินทางมาแสวงบุญที่แม่น้ำคงคาเพื่ออาบน้ำชำระล้างบาปและสักการะพระแม่คงคา
นอกจากนี้ พระแม่คงคายังได้รับการบูชาในฐานะของมารดาแห่งจักรวาล พระนางเป็นเทวีผู้ทรงดูแลโลกและสรรพสิ่งทั้งปวง ชาวฮินดูจึงเชื่อว่าพระแม่คงคาเป็นเทวีที่ทรงอำนาจและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อจักรวาล
รายละเอียดอื่นๆ เกี่ยวกับพระแม่คงคา เช่น
- พระแม่คงคามีชื่ออื่นๆ อีกหลายชื่อ เช่น คงคาเทวี คงคามาตา และคงคามเหสี
- พระแม่คงคาเป็นเทวีแห่งแม่น้ำคงคา ซึ่งเป็นแม่น้ำสายที่ยาวที่สุดในเอเชียใต้
- แม่น้ำคงคาเป็นแม่น้ำที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับชาวฮินดู ชาวฮินดูเชื่อว่าการอาบน้ำในแม่น้ำคงคาจะช่วยให้ผู้อาบน้ำนั้นได้รับการชำระล้างบาปและบรรลุโมกษะ
- ชาวฮินดูนิยมเดินทางมาแสวงบุญที่แม่น้ำคงคาเพื่ออาบน้ำชำระล้างบาปและสักการะพระแม่คงคา
- เทศกาลลอยกระทงเป็นเทศกาลที่ชาวไทยสืบทอดกันมาแต่โบราณ เชื่อกันว่าเป็นการบูชาพระแม่คงคาและเป็นการขอพรให้ชีวิตมีความอุดมสมบูรณ์
พระแม่คงคาเป็นเทวีที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อชาวฮินดู พระนางเป็นเทวีแห่งความบริสุทธิ์ เมตตา และช่วยเหลือผู้คน ชาวฮินดูจึงเคารพบูชาพระแม่คงคามาอย่างยาวนาน
